พืชแซม หรือ พืชเสริม ไม่ใช่เรื่องใหม่ของวงการเกษตร เพียงแต่ไม่ได้รับความนิยมจากเกษตรกรมากนักโดยเฉพาะช่วงที่พืชตัวหลัก อย่างปาล์มน้ำมันและยางพารา อยู่ในช่วง “ขาขึ้น”
จนเมื่อพืชหลักตกอับอยู่ในช่วง “ขาลง” จะด้วยปัญหาหรือกลไกอะไรก็ตามแต่ ทำให้พืชเสริมได้รับความสนใจมากขึ้น
ทีมงานยางปาล์มออนไลน์มีโอกาสได้พูดคุยกับเกษตรกรชาวสวนยางและปาล์มหลายท่านเกี่ยวกับแนวคิดในการปลูกพืชรองแซมในสวนยางและปาล์ม พบว่าสาเหตุหลักที่เกษตรกรนิยมปลูกพืชเชิงเดี่ยวมากกว่าเนื่องจากสามารถบริหารจัดการสวนได้สะดวกแลดูสะอาดสะอ้าน เข้าไปเก็บผลผลิตได้ง่าย
นอกจากนั้นยังสามารถดูแลพืชสวนได้เต็มที่ทั้งเรื่องของการเลือกใส่ปุ๋ย-ยาต่างๆ ก็ใส่แบบเจาะจงได้ทันทีไม่ต้องกังวลว่าจะเกิดผลกระทบกับพืชอีกชนิดที่ปลูกร่วมกันหรือไม่ ในขณะที่เกษตรกรบางส่วนมองว่าการปลูกพืชเสริมเป็นโอกาสสร้างรายได้มากขึ้นในพื้นที่ขนาดเท่าเดิม
“ตอนนั้นบริษัทเข้ามาสนับสนุนให้ปลูกต้นโกโก้แซมในสวนมะพร้าว โดยมีสำนักงานเกษตรอำเภอส่งเสริมสนับสนุนอีกแรง และใช้พันธุ์จากศูนย์วิจัยพืชสวนชุมพร น่าจะเป็นพันธุ์ลูกผสมชุมพร 1 ราคาต้นพันธุ์ 3 บาท/ต้น ทีนี้เราก็มีสวนปาล์มกับสวนมะพร้าว ก็เอาโกโก้เข้าไปแซม เพราะโกโก้เขาเป็นพืชที่ต้องการร่มเงา
“หลังจากที่เราทดลองปลูกต้นโกโก้ในสวนปาล์มก็พบว่าได้ผลผลิตเป็นที่น่าพอใจทั้งพืชประธานและพืชเสริม ต้นโกโก้ทำให้ดินดีและเหมือนเป็นแทงค์น้ำเล็กๆ คอยเก็บรักษาความชุ่มชื่นใต้ดิน ปาล์มจึงไม่ขาดน้ำ”
สวนมะพร้าวของโกเหนียวปลูกโกโก้แซม ไร่ละ 84 ต้น
โกโก้..ดีอย่างไร??? ทำไมโกเหนียวจึงปลูกโกโก้
👍 เป็นพืชที่ดูแลง่าย ไม่ค่อยมีศัตรูพืชรบกวน ไม่ต้องใช้ฝีมือในการตัดแต่งต้น
👍 อายุยืนหลายสิบปี ปลูกครั้งเดียวเก็บเกี่ยวได้ตลอดชีวิต
👍 อายุ 3 ปีเริ่มให้ผลผลิต เก็บเกี่ยวทุก 15 วัน ตลอดทั้งปี ถ้ามีระบบน้ำในฤดูแล้งจะยิ่งเพิ่มผลผลิตทั้งพืชประธานและพืชเสริม
👍 ราคาโกโก้นิ่งตลอดทั้งปีไม่แกว่งไปมาเหมือนยางพาราหรือปาล์มน้ำมัน
👍 ความต้องการโกโก้ในตลาดโลกสูงมาตลอด เข้าสู่ภาคอุตสาหกรรมมากว่า 100 ชนิด ทั้งการบริโภคผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ เครื่องสำอางเป็นต้น
👍 มีบริษัทรับซื้อส่งออกไปยังประเทศ ญี่ปุ่น ฝรั่งเศส เยอรมัน และฟิลิปปินส์
ผลโกโก้สุกจะมีสีเหลืองทอง
เมล็ดโกโก้ตากแห้ง
👍 ส่วนเปลือกของผลสดโกโก้มีไฟเบอร์และมีน้ำมากสามารถใช้เป็นอาหารสัตว์ใหญ่อย่างวัวได้ ส่วนเปลือกตากแห้งจะมีสีดำสนิทเป็นเชื้อไฟชั้นดีให้พลังงานความร้อนสูงใช้แทนถ่านหรือฟืนได้
👍 จุดแข็งของโกโก้ คือ ปลูกได้ทั้งเชิงเดี่ยวและแซมในพืชอื่นโดยที่สามารถปลูกได้จำนวนมากต่อไร่เช่น สวนมะพร้าว 1 ไร่ มีมะพร้าว 16 ต้น สามารถแซมโกโก้ได้ 84 ต้น, ในสวนปาล์ม 1 ไร่ มีปาล์ม 20ต้น สามารถปลูกแซมโกโก้ได้ 54 ต้น
👍 โกโก้ปลูกแล้วดกทุกต้น ออกผลตลอดทั้งปี มีรายได้ทุก 15 วัน
👍 เมื่อเปรียบเทียบรายได้กับพืชเศรษฐกิจตัวอื่น เช่น มะพร้าว ปาล์มน้ำมัน ยางพารา โกโก้ไม่ได้เป็นรองพืชตัวใดเลย
โกโก้แซมในสวนปาล์ม โดยปลูกปาล์มไร่ละ 20 ต้น แซมโกโก้ 54 ต้น
Advertising
ลงโฆษณาโทร.08-6335-2703
เปรียบเทียบรายได้/ไร่ ระหว่างมะพร้าว ยางพารา และปาล์มน้ำมัน
มะพร้าว
1 ไร่ ปลูกได้ 16 ต้น
1 ต้น เก็บผลผลิตเฉลี่ย 5 ลูก/ครั้ง
1 ปีเก็บได้ 9 ครั้ง คิดเป็น 45 ลูก/ต้น
มะพร้าว 1 ไร่มี 16 ต้น คิดเป็น 720 ลูก/ปี
ขายราคา 15 บาท/ลูก ทั้งปีสร้างรายได้ 10,800 บาท
ต้นทุนการปลูกมะพร้าว
ใส่ปุ๋ย 3 กก./ต้น/ปี คิดราคาปุ๋ย 18 บาท/กก. จำนวน 16 ต้น รวม 864 บาท/ไร่/ปี
ค่าใช้จ่ายในการกำจัดวัชพืช 3-4 ครั้ง/ปี และค่าแรงงาน รวม 800 บาท/ไร่/ปี
คงเหลือกำไร 9,118 บาท/ไร่/ปี
ธรรมชาติของโกโก้เป็นพืชที่ต้องการร่มเงา
ยางพารา
1 ไร่ ปลูกได้ 70 ต้น
1 ไร่ กรีดน้ำยางได้เฉลี่ย 2.5 กก./วัน
1 ปี กรีดได้ 130 วัน คิดเป็น 325 กก.ต้น
ถ้าขายราคา 70 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 22,750 บาท
ต้นทุนการปลูกยางพารา
แบ่งรายได้กับคนกรีด 65:45% (65x22,750)/100 เจ้าของสวนมีรายได้ 15,787 บาท/ไร่/ปี
ค่าใส่ปุ๋ย กำจัดวัชพืช กรดสำหรับยางพาราที่เจ้าของสวนต้องจ่าย 2,000 บาท/ไร่/ปี
คงเหลือกำไร 12,787 บาท/ไร่/ปี
ปาล์มน้ำมัน
1 ไร่ ปลูกได้ 20 ต้น
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้เฉลี่ย 3,000 กก./ไร่/ปี
ถ้าขายราคา 5.5 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 16,500 บาท/ไร่/ปี
ต้นทุนการปลูกปาล์มน้ำมัน
ค่าใส่ปุ๋ย กำจัดวัชพืช ตกแต่งทางปาล์ม 4,940 บาท/ไร่/ปี
คงเหลือกำไร 11,560 บาท/ไร่/ปี
ปลูกโกโก้ (เชิงเดี่ยว) ทำเงิน ไร่ละ 62,000 บาท/ปี
1 ไร่ ปลูกได้ 155 ต้น
เมล็ดโกโก้สด 3 กก. ตากแห้งได้ 1 กก.
ปีที่ 3 (ปีแรกของการให้ผลผลิต)
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 1 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 155 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 7,750 บาท
ปีที่ 4
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 3 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 465 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 23,250 บาท
ปีที่ 5
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 6 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 930 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 46,500 บาท
ปีที่ 6
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 8 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 1,240 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 62,000 บาท
ต้นทุนการปลูกโกโก้
ค่าสอยลูก เก็บรวมกอง ควักเมล็ด ใส่ถุงหมัก นำไปตาก ประมาณ 25% ของรายได้ คิดเป็น 15,500บาท (คิดจากรายได้ 62,000 บาท)
เมื่อต้นอายุ 6 ปี ใส่ปุ๋ยปีละ 2 ครั้งๆ ละ 1 กก./ต้น คิดราคาปุ๋ย 18 บาท/กก. จำนวน 155 ต้น รวม 5,580บาท/ไร่/ปี
ค่าใช้จ่ายในการกำจัดวัชพืช 3-4 ครั้ง/ปี และค่าแรงงาน รวม 800 บาท/ไร่/ปี
คงเหลือกำไร 40,120 บาท/ไร่/ปี
วิธีการปลูกและดูแลต้นโกโก้
โกเหนียวเล่าว่า โกโก้เป็นไม้ผลที่เจริญเติบโตเร็วสามารถให้ผลผลิตได้ตั้งแต่อายุ 3 ปี เมื่อต้นยิ่งมีอายุมากก็ยิ่งให้ผลผลิตสูง เป็นพืชที่ออกลูกทั้งปี ไม่มีหยุด ติดผลไม่พร้อมกันทยอยออกมาเรื่อยๆ ต้นไหนสมบูรณ์กว่าก็ออกมาก่อน ไม่ได้ออกเป็นฤดูกาลเหมือนไม้อื่นๆ แต่จะมีผลผลิตชุดใหญ่ออก 2 ชุด แต่เนื่องจากต้นโกโก้ให้ผลผลิตต่อเนื่องทั้งปี จึงต้องใส่ปุ๋ยเป็นระยะหรืออย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง
“สำหรับสวนของผมที่มีทั้งการปลูกปาล์ม มะพร้าว และต้นโกโก้ ผมไม่ได้ใส่ปุ๋ยให้มะพร้าว แต่ใส่ปุ๋ยให้ปาล์มในปริมาณเพิ่มขึ้นจากปกติขึ้นมานิดหน่อย นอกจากนั้นมีการใช้โบรอนร่วมด้วย ใส่ 2 ช้อนแกง ซ้ายขวา ก็จะทำให้ติดลูกดี การใส่ปุ๋ย 0-0-60 เข้าไป คอก็จะใหญ่ขึ้น ออกทะลายดี ทีนี้ในส่วนของโกโก้ผมให้ต้นละ 1 กก. สูตร 15-15-15 สำหรับต้นใหญ่ ถ้าต้นเล็กก็ใส่ปริมาณลดหลั่นลงไป”
เคล็ด (ไม่) ลับ ของโกเหนียว คือ ความสมบูรณ์ของดิน เนื่องจากปลูกโกโก้มานานจึงมีเศษใบไม้ทับถมเน่าเปื่อยผุพังตามธรรมชาติกลายเป็นอินทรียวัตถุอย่างดีสำหรับพืช และไม่มีการเผาโดยเด็ดขาดเพื่อรักษาสมดุลของดินเอาไว้ กอปรกับโกโก้เป็นไม้ใบใหญ่มีใบมากและร่มเงาทึบ เมื่อปลูกโกโก้แล้วบริเวณใต้ต้นจึงไม่มีวัชพืช นี่เป็นเทคนิคง่ายๆ นี้เองมีส่วนช่วยให้โกเหนียวไม่ต้องคอยกำจัดวัชพืชในสวนปาล์มและสวนมะพร้าวนั่นเอง
โกเหนียวให้ข้อมูลว่าเมื่อดินดีแล้วการใช้ปุ๋ยเคมีก็จะมีประสิทธิภาพมากขึ้นเขาใช้ปุ๋ยเคมีสูตรเสมอ 15-15-15 , 16-16-16 หรือ 19-19-19 แต่ถ้าใช้สูตรสูงอย่าง 19-19-19 สามารถลดปริมาณปุ๋ยลงไปได้
“การดูแลไม่มีอะไรยาก ไม่ต้องใช้ยาปราบศัตรูพืช แต่ปุ๋ยต้องใช้เพราะว่าเขาติดลูกทั้งปี ทีนี้พออกทั้งปีเราก็ต้องเข้าใจนะว่าเขาก็ต้องการอาหารมาบำรุงร่างกาย ต้นโกโก้นี่พอได้ 1 ปีไปแล้วเขาจะโตเร็วมากๆ ปุ๋ยจึงมีความสำคัญ ดินดี ระบบนิเวศน์ดี แล้วผลผลิตทั้งพืชประธานและพืชเสริมจะดีไปด้วย”
“สิ่งที่เกษตรกรได้แน่ๆ ก็คือดิน ลองคุ้ยดูจะเห็นว่าดินยังเปียกอยู่เลย ผมบอกเลยว่าคุณปลูกโกโก้อย่างน้อยที่สุดคุณก็ได้ดิน ปลูกย่างอื่นในสวนปาล์ม สวนมะพร้าว อาจจะได้แค่รายได้เพิ่มจากพืชเสริม แต่คุณปลูกโกโก้คุณจะได้ดินดีแน่นอน ยิ่งนานปีออกไปก็ยิ่งได้เพราะหน้าดินตรงนี้เราสามารถขุดไปใช้งานเอาไปใส่โคนต้นไม้อื่นๆ ได้”
โรงเรือนพลาสติกสำหรับตากโกโก้ ช่วยให้เมล็ดโกโก้มีคุณภาพ ขายได้ราคาสูง
หลายคนเข้าใจว่าปลูกปาล์มแล้วในสวนปาล์มปลูกอะไรไม่ได้ บางคนเขาใช้คำพูดว่า “ปลูกอะไรก็ชิบหายหมด” แต่พอมาดูของผมมันไม่ได้เป็นอย่างนั้น ผมก็ปลูกอยู่ให้เห็น มันก็ใหญ่ของมันได้
“แต่เกษตรกรต้องเข้าใจว่ามีคนกินหลายคนคุณก็ต้องให้อาหารเขาให้เพียงพอ เอามาปลูกด้วยกันก็ยังใบเขียวใบใหญ่ใบมัน ผลผลิตปาล์มก็ยังดี ใบของต้นโกโก้ที่ทับถมอยู่ด้านล่างนี่ช่วยรักษาความชื้นในสวนปาล์ม แม้ว่าช่วงที่ผ่านมาจะได้รับผลกระทบภัยแล้งปาล์มก็ยังมีผลผลิตให้เก็บ พี่น้องชาวสวนรู้ดีว่าปลูกปาล์มนี่ขาดน้ำไม่ได้เลย”
การเก็บผลผลิตโกโก้
เกษตรกรจะเริ่มเก็บผลโกโก้ที่สุกแล้วสังเกตจากผลจะเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีเหลือง ภายในโกโก้1 ผล จะมีเมล็ดประมาณ 40 เมล็ด
เมื่อพอได้ผลโกโก้มาก็มาควักเอาเมล็ดออกแล้วเอามาใส่ถุงพลาสติกมัดปากไว้ได้เลย จุลินทรีย์แก๊ส จะทำงานด้วยตัวมันเอง จะเกิดการหมัก มีแก๊ส สังเกตถุงจะโป่งขึ้นมา แล้วจะกลายเป็นสีออกน้ำตาลชมพูถึงจะนำไปตากได้ ควรหมักไว้ 8 วัน ถ้าไม่หมักกลิ่นจะไม่หอมเมื่อนำมาแปรรูป
ในผลโกโก้จะมีเมล็ดประมาณ 40 เมล็ด
หมักเมล็ดในถุง ก่อนนำไปตาก
จากนั้นนำไปอบแห้งในโรงพลาสติกที่เกษตรกรสามารถทำขึ้นเองได้ ออกแบบให้มีรูระบายด้วยเมล็ดโกโก้จะแห้งเร็วมาก หรือภายในระยะเวลา 4-5 วัน
นำไปขายให้กับบริษัท สยามโกโก้ โปรดักส์ ในราคา 50 บาท/กก. เพื่อเข้าสู่กระบวนการผลิตเป็นโกโก้สำเร็จรูปต่อไป
ความคิดเห็น